|
муҳтожлигини ҳеч ким сезмайди. Чунки улар бировдан нарса тамаъ қилмаслик учун ўзларини худди беҳожатдек тутиб юрадилар.
Мана шундай кишиларга қилинган нафақага ажру савоб жуда улуғ бўлади. Аллоҳ садақа қилувчининг нияти холислигини билувчи Зотдир.
(لِلْفُقَرَاء ) маҳзуф мубтадонинг хабари. Яъни, фақирларга қилган садақанглар. Лом мутааддийга айлантириш учун келяпти. Яъни, садақа қилувчи садақаси фақирларга тегишига ҳарис бўлсин.
الَّذِينَ أُحصِرُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ
Фақирларки Аллоҳнинг йўлида жиҳод сабабли кесилиб қолганлар яъни, фақат Аллоҳ йўлидаги жиҳод билангина банд бўлганлар.
(لاَ يَسْتَطِيعُونَ ضَرْباً فِي الأَرْضِ бирор ерга сафар қилишга қодир бўлмайдиган). Яъни, жиҳод билан банд бўлганлари сабабли ер юзида ризқ қидириб, тирикчилик учун ҳаракат қилиб юролмайдилар.
Ҳаср сўзи ман қилиш маъносини англатади. Жиҳод билан банд бўлгани ёки жиҳодда бир жароҳат олгани туфайли ризқ қидиришга вақти бўлмайдиган ёки қурби етмайдиган, тирикчилик ўтказиш учун ҳаракат қила олмайдиган ҳар бир одамга бу оят тўғри келаверади.
Шунингдек, Пайғамбар с.а.в.нинг замонларида «аҳли суффа», деб номланган кишилар ҳам шу оятга киради. Улар касалликлари ва жиҳод билан банд бўлганлари туфайли ризқ қидира олмасдилар. Пайғамбар с.а.в. юборган ҳар бир сарийяда (қўшинда) жиҳодга чиқардилар. Ибн Аббос р.а. шундай деган.
Нафақани энг аввало мана шу икки тоифа кишиларга бериш лозим бўлади. Негаки, қолганларнинг ризқ қидиришларига, тирикчилик учун ҳаракат қилишларига ҳеч қандай моне йўқ.
(يَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِيَاء مِنَ التَّعَفُّفِ қаноатлари сабабли, билмаган одамга бой-бадавлат бўлиб кўринадиган). Яъни, қаноатлари туфайли. (مِنَ ) сабабни билдириб келяпти. Қаноат бир нарсани олишга қодир бўла туриб, уни тарк қилиш, ундан юз ўгириш.
(تَعْرِفُهُم بِسِيمَاهُمْ уларнинг фақирликларини сиймоларидан билиб оласиз). Яъни, баданларидаги очлик аломати ва афтодаҳоллик.
(لاَ يَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافاً Улар тиланиб туриб олмайдилар) яъни, оёқ тираб туриб олмайдилар. Бу сўз бермагунича кетмай туриб олиш маъносини англатади. Кўрпасининг ортиқча қисмини менга ёпди, дегани ўзидаги ортиқча нарсадан менга берди, деганидир. Бу сўз асли лиҳоф, ўраниш, ёпиниш сўзидан олинган. Гўё тиланчи тиланавериб, тиланавериб, одамларни ўзига ёпиниб олгандек бўлади.
165-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232